Luật số 72/2025/QH15, được Quốc hội thông qua ngày 16/6/2025 và có hiệu lực từ ngày thông qua, là văn bản pháp lý quan trọng sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 65/2015/QH13, triển khai mô hình chính quyền 2 cấp (tỉnh/thành phố → xã/phường/đặc khu) và loại bỏ cấp huyện, đồng bộ với Nghị quyết 202/2025/QH15. Văn bản này định hình lại hệ thống hành chính, tăng quyền tự chủ cho cấp tỉnh và xã, đồng thời hỗ trợ các thủ tục hành chính miễn phí, như cập nhật CCCD/CMND. Bài viết từ Tracuusapnhap.com cung cấp thông tin chi tiết về nội dung, tác động, và lộ trình triển khai của Luật số 72/2025/QH15, cùng hướng dẫn tải văn bản gốc.
Tổng quan
Luật số 72/2025/QH15 là nền tảng pháp lý cho sáp nhập hành chính Việt Nam 2025, được ban hành dựa trên Kết luận 126-KL/TW và Nghị quyết 60-NQ/TW. Văn bản này quy định việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, giảm từ 63 tỉnh/thành xuống 34 tỉnh/thành, loại bỏ cấp huyện, và tinh giản 60-70% đơn vị cấp xã, đồng bộ với Quyết định 19/2025/QĐ-TTg về mã hành chính mới.
Nội dung chính
1. Điều chỉnh cơ cấu chính quyền
Luật số 72/2025/QH15 xác định cơ cấu chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, như được nêu trong bảng so sánh 63 tỉnh cũ vs 34 tỉnh mới.
| Cấp hành chính | Trước 2025 | Sau 2025 |
|---|---|---|
| Cấp tỉnh/thành | 63 (5 thành phố, 58 tỉnh) | 34 (6 thành phố, 28 tỉnh) |
| Cấp huyện | Hơn 700 huyện | Loại bỏ |
| Cấp xã | Hơn 10,000 xã | 3,000-4,000 xã/phường/đặc khu |
Quy định mới:
- Chính quyền 2 cấp: Tỉnh/thành phố → xã/phường/đặc khu.
- Nhiệm vụ cấp xã: Tăng trách nhiệm trong quản lý dân cư, đất đai, dịch vụ công, như cấp giấy phép xây dựng và đăng ký hộ khẩu.
- Đặc khu: Được thành lập tại các hải đảo có vị trí chiến lược, phù hợp với yêu cầu quốc phòng và phát triển kinh tế biển.
2. Quyền hạn của chính quyền địa phương
Luật phân định rõ thẩm quyền giữa cấp tỉnh và cấp xã, tăng tính tự chủ, như được nêu trong hướng dẫn tra cứu sáp nhập tỉnh.
| Cấp | Quyền hạn |
|---|---|
| Tỉnh/Thành | – Ban hành quy định phù hợp với đặc thù địa phương. – Quản lý các lĩnh vực: giáo dục, y tế, giao thông, tài nguyên, môi trường. – Quyết định quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội. |
| Xã/Phường | – Cấp giấy phép xây dựng, đăng ký hộ khẩu. – Quản lý tài nguyên, môi trường tại địa phương. – Thực hiện dịch vụ công trực tuyến. |
3. Điều khoản chuyển tiếp
Luật quy định các biện pháp chuyển tiếp để đảm bảo hoạt động hành chính thông suốt, như được nêu trong Công văn 43-CV/BCĐ.
| Nội dung | Chi tiết |
|---|---|
| Cán bộ, công chức | Chuyển đổi vị trí hoặc nghỉ hưu theo chính sách của Nghị định 46/2025/NĐ-CP. |
| Tài sản công | Chuyển giao từ cấp huyện sang cấp tỉnh/xã trước 30/6/2025. |
| Thủ tục hành chính | Miễn phí các thủ tục liên quan đến sáp nhập, như cập nhật hộ chiếu. |
Cơ sở pháp lý liên quan
Luật số 72/2025/QH15 được xây dựng dựa trên các văn bản pháp lý nền tảng, đảm bảo tính hợp hiến và hợp pháp.
| Văn bản | Nội dung liên quan |
|---|---|
| Hiến pháp 2013 | Khoản 1 Điều 110: Quy định quyền sửa đổi Hiến pháp. |
| Nghị quyết 60-NQ/TW | Định hướng bỏ cấp huyện, sáp nhập tỉnh/thành phố. |
| Quyết định 19/2025/QĐ-TTg | Quy định mã hành chính cho 34 tỉnh/thành phố mới. |
| Nghị quyết 76/2025/UBTVQH15 | Hướng dẫn sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã. |
Triển khai thực hiện
Lộ trình triển khai Luật số 72/2025/QH15 được thực hiện đồng bộ với 34 nghị quyết về cấp xã và Quyết định 571/QĐ-TTg.
| Giai đoạn | Nội dung | Đơn vị thực hiện |
|---|---|---|
| 1/7/2025 | Áp dụng mô hình chính quyền 2 cấp, loại bỏ cấp huyện. | UBND tỉnh/thành phố |
| 30/9/2025 | Hoàn thiện sáp nhập cấp xã, cập nhật mã hành chính. | HĐND, UBND cấp xã |
| 1/1/2026 | Đánh giá hiệu quả mô hình chính quyền 2 cấp. | Bộ Nội vụ, Kiểm toán Nhà nước |
Tác động và lưu ý
Luật số 72/2025/QH15 có tác động sâu rộng đến hệ thống hành chính, kinh tế, và xã hội, như được nêu trong thủ tục cập nhật giấy tờ.
| Khía cạnh | Chi tiết |
|---|---|
| Pháp lý | – Thay thế Luật số 65/2015/QH13. – Làm cơ sở cho Nghị quyết 76/2025/UBTVQH15 và 34 nghị quyết về cấp xã. – Hỗ trợ các thủ tục miễn phí theo Công văn 43-CV/BCĐ. |
| Kinh tế – Xã hội | – Giảm 30-40% chi phí quản lý hành chính. – Tối ưu dịch vụ công, tập trung nguồn lực tại cấp tỉnh/xã. – Tăng cường phát triển kinh tế vùng, như tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. |
| Cán bộ, công chức | – Chuyển đổi vị trí: Được hỗ trợ đào tạo theo quy định của Bộ Nội vụ. – Nghỉ hưu: Áp dụng chính sách ưu đãi theo Nghị định 46/2025/NĐ-CP. |
Tải văn bản gốc
Để xem chi tiết Luật số 72/2025/QH15, bạn có thể tải văn bản gốc từ nguồn chính thức:
- Tải Luật số 72/2025/QH15 (PDF): Nguồn chính thức từ Cổng thông tin Chính phủ.
- Cổng thông tin Quốc hội: Nguồn chính thức cung cấp văn bản luật.
- Thư viện Pháp luật: Tìm kiếm với từ khóa “Luật số 72/2025/QH15”.
- Cổng Dịch vụ công Quốc gia: Hỗ trợ tra cứu và hướng dẫn thủ tục hành chính.
Liên hệ hỗ trợ: Nếu cần giải đáp, liên hệ Bộ Tư pháp qua tổng đài 1900 6969 hoặc truy cập Cổng DVCQG.
Cảnh báo: Tránh sử dụng bản sao không rõ nguồn gốc. Chỉ sử dụng văn bản từ các nguồn chính thức để đảm bảo tính pháp lý.
Kết luận
Luật số 72/2025/QH15 là văn bản pháp lý then chốt, định hình mô hình chính quyền 2 cấp, bỏ cấp huyện, và tối ưu hóa bộ máy hành chính cho 34 tỉnh/thành mới. Văn bản này hỗ trợ các thủ tục hành chính miễn phí, như cập nhật bằng lái xe và thủ tục cho doanh nghiệp. Để tra cứu chi tiết hoặc tải văn bản gốc, hãy sử dụng công cụ tìm kiếm trên Tracuusapnhap.com hoặc tham khảo tổng hợp văn bản pháp lý sáp nhập hành chính.